Bitcoin Borsası Binance Batabilir mi? Türk Kullanıcılar ve Piyasa Nasıl Etkilenir?

Dünyanın en büyük hacimli kripto para borsası Binance, bir seneden uzun bir zamandı yasal sıkıntılar, soruşturmalar ve davalarla uğraşıyor. Binance’e yönelik suçlamaların dozu her gün artarken borsanın CEO’su Changpeng Zhao, bunları birer “FUD” saldırısı olarak değerlendiriyor. FUD, piyasaya korku ve endişe yaymaya yönelik tavırları tanımlarken kullanılan bir kısaltma.

Bitcoin fiyatı, Temmuz ortasında aşılamayan $31.500’ın ardından biraz kan kaybetti. Hem Ripple’ın hem de Grayscale’in SEC’e karşı davalarını kazanmaları, FTX’in tüm müşterilerin zararını ödeyecek kadar fona sahip olması, onaylanması çok muhtemelen spot BTC ETF’leri gibi birçok pozitif haber, Bitcoin’in fiyatının artmasına neden olmadı. 2023 zirvesinin %16 aşağısında fiyatlanan Bitcoin’de fiyat baskısının sebebi Binance.

Binance’te Neler Oluyor?

Kasım 2022’de FTX’in çöküşünden sonra sektörün neredeyse tek hakimi olarak kalan Binance, durumu iyi idare etseydi herkes için güvenli liman olarak kalabilirdi. Ancak Binance’in birçok kanun dışı şeye karıştığı iddiası var. ABD’nin Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu “SEC”, Binance’i uyumluluk standartlarına uymamakla, Amerikalı müşterilere yasa dışı hizmet vermekle, müşterilerin varlıklarını uygunsuz şekilde kontrol etmekle ve kara para aklamayı önleme standartlarını göz ardı etmekle suçluyor.

Bildiğiniz üzere Binance’in bazı ülkelerde yerleşik yerel kripto borsaları da var ve bunlar global borsa ile bağlantılı. Türkiye’de TR Binance’in varolması gibi ABD’de de Binance US var. Ancak Amerikalı kullanıcıların yasal olan Binance US’i kullanmak yerine kendileri için yasa dışı olan Binance Global’i kullanmalarının önünde hiçbir engel yok.

Binance aynı zamanda piyasalarda merkeziyetsizliği savunan topluluklar tarafından da suçlanıyor. Hiçbir kuruluşun, kişinin veya borsanın çok fazla söz sahibi olmadığı bir merkeziyetsiz finansı savunan evangelistler, Binance’in büyüklüğünün sektörün başarısının önünde bir engel olduğunu düşünüyorlar.

Bazı kesimler için Binance’in karşı karşıya kaldığı suçlamalar sadece büyük merkezi kurumlar arasındaki gerilimden ibaret. CEO CZ de iddiaların aksini belgelerle kanıtlamak yerine yalnızca tweet atarak ve Proof-of-Reserves (rezerv kanıtı) paylaşarak reddediyor. Aynı zamanda sağlıklı rekabetin kripto endüstrisi için iyi olduğuna inandığını ve sektörü büyütmeye odaklandığını söylüyor. Binance, kuruluşundan yalnızca 6 ay sonra Ocak 2018’de pazar payının %26’sını ele geçirmişti.

Öte yandan SEC’in hedefindeki tek borsa Binance değil. ABD merkezli olan ve Nasdaq’da da listelenen Coinbase de SEC’in suçlamalarından nasibini aldı. Haziran 2023’te SEC tarafından menkul kıymetler yasasını ihlal ettiği iddia edilerek dava açılan Coinbase’te CEO Brian Armstrong iddiaları güçlü şekilde reddetti. Otoriteler tarafından Coinbase’in davayı kazanma ihtimali daha yüksek görülüyor.

BNB ve BUSD

Binance’in problem yaşama ihtimali aynı zamanda BNB, BUSD ve hatta BNB Smart Chain için de büyük kırmızı sinyal. Nasıl ki FTX çöktüğünde FTT değerinin tamamına yakınını kaybettiyse Binance çöktüğünde de BNB buna benzer bir şeyle karşı karşıya kalabilir. BNB Smart Chain de merkeziyetsiz bir blok zinciri olmasına karşın node operatörlerinin büyük kısmının Binance’e ait olması ve ağdaki yüksek hacimli dApp’lerin çoğunun da Binance destekli olması sebebiyle ağda büyük aksaklıklar meydana gelebilir, birçok dApp’in faaliyetleri durabilir.

Şubat 2023’te New York Finansal Hizmetler Departmanı, Binance’in o zamana kadar olan işlem hacminin yaklaşık %40’ında kullanılan Binance USD (BUSD) stablecoin’inin basımının durdurulması emrini verdi. BUSD’nin izinsiz olduğu, karşılığında ne kadar teminat tutulduğunun belli olmadığı, geçmişte fiyatın $1 sabitinin bozulmaması için usulsüz işler yapıldığı suçlamaları vardı. CZ de ilk günlerde Paxos ile birlikte fonları kullanmak zorunda kaldıklarını ama durumu iyi idare ettiklerini itiraf etmişti.

Açılan Davalar

BUSD davasının ardından ertesi ay da suçlamalar sürdü. Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu (CFTC), Binance’in global borsasında ABD’li müşterilere yasa dışı şekilde erişim olanağı sağladığını iddia etti. Borsanın ticaret hacminin ve kârlılığının büyük kısmının ABD’li müşterilerin kapsamlı talebi ve global borsaya erişiminden elde edildiğini iddia eden CFTC, güçlü dosyalarla Binance’e dava açtı.

Dava dosyalarında bulunan çarpıcı bir iddia ise şöyle: 2020 senesinde Rusya’dan gelen müşteriler ve bir Binance yöneticisi, Binance’in ABD’de “suç için” bulunduğunu söylemiş. İddiaya göre aynı yönetici “Hataları görmemize rağmen gözlerimizi yumuyoruz” şeklinde söylemlerde de bulunmuş.

Haziran 2023’te bu kez SEC, hem Binance US’e, hem CZ’ye, hem de Binance ile ilgili şirketlere karşı toplam 13 hukuki dava açtı. SEC başkanı, kriptoya karşıtlığı ile bilinen Gary Gensler, Binance’i “açıklama eksikliği, geniş bir dolandırıcılık ağı, çıkar çatışmaları ve yasalardan istikrarlı şekilde kaçınma” suçları ile suçladı.

Birbirini takip eden davalar, Binance’in üst üste 8 ay boyunca kripto spot pazarındaki payının azalmasına, %35 seviyesine doğru gerilemeye devam etmesine neden oldu. Şubat 2023’te Binance’in hakimiyeti %57 seviyesindeydi. Özellikle Nisan 2020 ile Eylül 2021 arasında ve Aralık 2021 ile Şubat 2023 arasında Binance’in hakimiyet astronomik şekilde yükselmişti.

Binance’te İstifa Edenler

Yasal sıkıntıları takiben Binance Global ve ABD ekiplerinde birçok üst düzey yönetici istifa etti:

Binance Global

• Strateji direktörü
• Uyumluluktan sorumlu başkan yardımcısı
• Ürün başkanı
• Baş hukuk müşaviri

Binance US

• Genel müdür
• Hukuk dairesi başkanı
• Risk direktörü

Strateji direktörü, uyumluluk ve risk yöneticileri gibi kalbi pozisyonlardaki istifalar, sorunların ciddiyetini yansıtmaktadır.

Türk Kullanıcılar Riskte mi?

Binance dünya genelinde en yüksek ticaret hacmine sahip kripto para borsası. Ancak yine de hem kullanıcı hem ticaret yoğunluğu Türk kullanıcılara ait. Şubat 2022’den beri en yüksek ticaret hacmine konu olan fiat para birimi Türk lirası. Üstelik bu veri TR Binance’e değil, Binance Global borsasına ait. TR Binance de hesaba katıldığında aslında Türk yatırımcıların Binance’in en büyük hacim kaynağı olduğunu görebiliyoruz.

Binance’in Avrupa’daki Sorunları

Binance, faaliyetlerini yürüttüğü pek çok Avrupa ülkesinde yasal sorunlar yaşıyor. İngiltere, Almanya, İtalya ve Fransa düzenleyici kuruluşları Binance’in faaliyet iznini iptal ederken, İrlanda’daki izni de risk altına girdi. Bu gelişmeler sonrası Binance’in Avrupa’ya hizmet sunması zorlaştı. Kullanıcılarını farklı bölgelere yönlendirmek zorunda kaldı.

Binance Batar mı?

Dünya piyasaları tarihinde şimdiye dek onlarca kez sektörlerinin en büyük kurumlarının batmasına şahit olduk. 2008’deki krizde batan Lehmann Brothers bankası, dünyanın en büyük birkaç bankasından biriydi. FTX battığı sırada da işlem hacmi bakımından Coinbase’in önündeydi. Kripto piyasası bu devasa çöküşten tam olarak ders almadı. Atılan tek adım, merkezi kripto borsalarının düzenli olarak rezerv kanıtı raporları sunması oldu. Dolayısıyla Binance’in batması mümkün, ancak düşük bir olasılık.

Binance’in global kripto ticaret hacmindeki hakimiyeti git gide düşüyor. Aynı zamanda Binance’e ait Bitcoin rezervleri, dolaşımdaki toplam BTC rezervinin %2’sinden daha az. Avrupa ülkeleri de Binance’e verdiği faaliyet lisanslarını bir bir iptal ediyor. Avrupa’ya ek olarak Singapur’da düzenlenen #Token2049 etkinliğinde de katılımcılar arasında Binance yoktu. Binance şu anda istifaların yerini doldurmayı ve düzenleyici kurumlar ile kısa yoldan anlaşmanın fırsatını bulmaya odaklanmış durumda.

Binance’in hakimiyeti %35’in altına, muhtemelen %20’nin de altına inecek gibi duruyor. Aynı zamanda BUSD piyasa değeri 15 Kasım 2022’deki zirvesi olan $23,5 milyardan hızlı ve istikrarlı bir şekilde azalarak $2,5 milyara düştü. Bu süreçte en köklü iki rakip USDT ve USDC piyasa değeri artmaya devam etti. Hatta USDC, Circle’ın rezervlerini de etkileyen büyük Silicon Valley Bank iflası ile $1 fiyatını bir süre kaybetmişti. Yatırımcılar buna rağmen BUSD’lerini yakarak diğer stablecoin’lere geçmeyi tercih etti.

Bu davaların açılmış olması kripto piyasaları için birçok şeyin açığa çıkarılmasını sağlayacak. Davalar yalnızca devlerin piyasa hakimiyeti savaşı değil, belgeli ve gerçek suçlamalardan oluşuyor. BlackRock, WisdomTree, VanExk, Invesco Galaxy, Bitwise, Valkyrie, Fidelity, Ark Investments ve daha birçok büyük yatırım kuruluşunun Bitcoin Spot ETF’i için başvuru yapması, kripto paraların buralarda kalıcı olduğunu gösteriyor. Bu yüzden daha temiz, daha iyi regüle edilmiş bir piyasa her yatırımcıyı daha iyi koruyacaktır.

Binance’in ve TR Binance’in Geleceği

Binance’in yaşadığı sorunların gelecekteki etkisi üzerine spekülasyonlar var. Bazı analistler borsanın küçülerek faaliyetlerini sürdüreceğini, bazıları ise tamamen iflas edebileceğini öne sürüyor. Binance yönetimi ise şirketin sorunları çözebileceğine ve lider konumunu koruyacağına inandığını açıklıyor.

TR Binance’in faaliyetleri doğrudan Türkiye yasalarına tabi olmasına rağmen, global borsa ile ilişkisi sebebiyle sıkıntı yaşayabileceği endişesi var. Binance iflas etmediği sürece TR Binance kullanıcılarının varlıkları korunacaktır. Binance çökerse TR Binance’deki varlıkların durumu belirsizleşir. Varlıklar korunuyor olsa da onları hareket ettirmek borsanın elinde. Kullanıcılar bu riski göz önünde bulundurarak varlıklarını farklı borsalara dağıtmayı düşünebilir.

Altcoin Piyasası Etkilenebilir

Binance’de listelenen ve hacimi büyük olan altcoinler, borsanın sorunlarından doğrudan etkilenme riski taşıyor. Özellikle BNB ekosistemindeki coinler ve BNB Smart Chain üzerindeki projeler için sorun yaşanması muhtemel. BNB fiyatı son bir yılda yaklaşık %22 değer kaybederken, BUSD’nin piyasa değeri 15 Kasım’daki zirvesinden bu yana neredeyse %90 azaldı. Yaşanan süreç yatırımcıları daha bilinçli davranmaya ve riskleri daha iyi değerlendirmeye itiyor. Yatırımcılar riskten kaçınmak için BNB ve BUSD’nden diğer varlıklara yöneldi. Merkezi borsalara olan bağımlılık azalırken, çeşitlendirme ve merkeziyetsiz çözümlere yönelim artabilir.

Son Düşünceler

Suçlamalar, davalar, düşen hacim, istifalar, buna karşılık hala en büyük rezerv kanıtına sahip olmak ve kesintisiz hizmet vermek… Binance’in durumunun özeti şu anlık bu. Binance’in geleceğine ilişkin bugün için kesin bir yorumda bulunmak zor. Yaşanan sorunların ağırlığına ve bu sorunlara verilecek cevaplara göre durum değişebilir. Ancak FTX gibi dev çöküş senaryosunun yaşanmaması için Binance yönetiminin düzenleyici kurumlarla diyalog hattını güçlendirmesi gerekiyor.

Ancak kesin olan şey, Binance US’in istifa eden CEO’sunun açıkladığı gibi “dava sürecinde belirsizlik olması, işlerin gerilemeye ve kötüye gitmesi”. Bu yüzden Binance’in yolu uzun ve taşlı. Kripto yatırımcısı olan ve bu piyasanın ferdi olan hiç kimse Binance gibi dev bir kuruluşun batmasını istemez. İhtimaller de batmayı değil ama şartları Binance için zor olan uzlaşmaları, BNB’de potansiyel değer kayıplarını gösteriyor.

Yapmamız gereken, tüm bu ihtimalleri gözden geçirip Binance’te tuttuğumuz fonları mümkünse donanım cüzdanlarımıza, mümkün değilse güvenilir olduğunu düşündüğümüz, mümkünse offshore olmayan kripto para borsalarına geçirmektir. Eğer borsa çöker veya batarsa “neden bu kadar göstergeye rağmen vaziyet almadım” demek yerine kendinizi güvene almanız en iyisidir. Aynı zamanda kripto piyasasının Binance ile var olmadığını, dolayısıyla Binance olmadan da yürünebileceğini unutmamalısınız.

---

Feragat: Sunulan bilgiler piyasa koşullarına tabidir ve yazarın kendi görüşünü içermektedir. Kripto para birimlerine yatırım yapmadan ve yukarıdaki bilgileri takip etmeden önce lütfen “kendi” piyasa araştırmanızı yapın. Ne yazar ne de yayın (btcmagazin.com) mali kayıplarınız için herhangi bir sorumluluk kabul etmez.

Bizi twitter, telegram, instagram ve linkedin kanallarımızdan takip edebilirsiniz.