Avrupa Birliği’nin Kripto Varlık Düzenlemesi “MiCA” Nedir? Kripto Paralar Yasallaşıyor mu?
AB, Kripto Paraları Düzenleyerek Yatırımcıları ve Tüketicileri Koruma Altına Alıyor
AB, MiCA düzenlemesi ile kripto paraları yönetmeye başladı. Bu düzenleme, kripto işletmeleri için şeffaflık, tekdüzelik ve güvenlik sağlamayı amaçlıyor. Düzenlemenin içeriği ve yatırımcılara olan etkileri hakkında daha fazla bilgi edinin.
Kripto paraların hangi varlık sınıfına sokulacağı özellikle Tera Luna, Celsius ve FTX çöküşlerinden sonra hükümetler ve düzenleyicilerin üzerinde en çok durduğu konulardan biri. Avrupa Birliği parlamentosu, MiCA isimli bir kripto varlık düzenlemesini oluşturarak 16 Mayıs 2023’te resmen onayladı. Avrupa Birliği Ekonomik ve Mali İşler Konseyi, AB yargı bölgesi alanında kripto işletmeleri için benzersiz bir ortam oluşturdu.
AB, kripto paraları “dijital varlık” ve “kripto varlık” olarak adlandırıp bu alanda daha fazla tekdüzelik, şeffaflık ve güvenlik sağlamaya çalışıyor. Tasarlanan bu yasalar bütünü, mevzuata yeni terimler ekleyerek yatırımcıları ve endüstri ile etkileşimde olan tüm bireyleri korumayı amaçlıyor. MiCA’nın ne olduğunu, nasıl uygulanacağını ve hangi maddeleri içerdiğini daha derinden inceleyelim.
Kripto Varlık Piyasaları (MiCA) Düzenlemesi Nedir?
MiCA, AB Ekonomik ve Mali İşler Konseyi tarafından hazırlanan, çok kapsamlı, kripto varlıkların Avrupa Birliği içinde düzenlenmesi için borsalardan lansmanlara kadar her şeyi kapsayan bir yasal çerçeve oluşturmak için tasarlanan mevzuattır. MiCA, şimdiye kadar başarılı olmuş tüm düzenlemeleri birleştirmiş, kapsamlı bir yönerge içine toplamıştır.
Kripto varlıklar doğaları gereği şimdiye kadar mali düzenlemeler kapsamına girmemiştir. MiCA ile birlikte kripto paralar, bunları piyasaya sürenler ve borsalar gibi servis sağlayıcıları belirli kurallara tabi olacak.
AB Kripto Düzenlemesinde Önemli Maddeler
Her ülkenin kripto varlıklar için belli başlı düzenlemeleri bulunuyor. Ancak hepsi birbirinden bağımsız, endüstrinin tüm yönlerini kapsamayan dağınık kurallar. Avrupa Birliği, MiCA ile endüstriye net ve düzenleyici kurallar getirmeyi hedefliyor. Bu, blok zincirlerinden kripto paralara, cüzdanlardan borsalara, DeFi protokollerinden diğer tüm Web3 uygulamalarına kadar kapsayıcı olacak bir çerçevedir.
Token Lansmanı Kuralları
Piyasaya yeni bir kripto para sürmeyi planlayan girişimciler, artık kapsamlı bir tanıtım yazısı (Whitepaper) yayınlama yükümlülüğüne sahip. Aslında zaten potansiyeli olan ve gerçek dünya sorunlarına çözüm bulmayı amaçlayan projeler aynı zamanda güçlü ve ikna edici tanıtım yazılarına sahip olurdu. Ancak piyasada dolaşan on binlerce kripto paranın her biri bir tanıtım yazısına sahip değildi.
Buna ek olarak, kripto para oluşturan kişilerin bir tüzel kişiliğe sahip olması gerekecek. Yani artık IEO (ilk borsa teklifi), IDO (ilk merkeziyetsiz teklif) ve TGE (token üretim etkinliği) gibi etkinliklerle yeni kripto para oluşturularak piyasaya sürülmesi yasaklanacak. Eğer bir borsa, kripto paranın teknik incelemesini kabul ederek kripto paranın tüm sorumluluğunu üstlenmeyi kabul ederse o kripto para IEO ile piyasaya sürülebilecek.
MiCA aynı zamanda bir whitepaper’ın nasıl olması gerektiği konusunda projelere ve borsalara yardımcı bir örnek de oluşturdu. Örnek teknik incelemeyi takip eden projeler, lansmanını yaparak kripto para piyasasına dahil olabilecek.
AB’de Faaliyet Gösteren Projeler Tek Lisansa Sahip Olacak
Avrupa Birliği ülkeleri tek bir yargı bölgesinde oldukları için AB’den lisans alan herhangi bir proje AB ülkelerinin genelinde kullanılmasının önü açılacak. Hangi ülkeye kayıtlı olurlarsa olsun, MiCA’nın onayını alarak lisans sahibi olan projeler, Avrupa Birliği ülkelerinde kullanılabilecek. Bu sayede bölgesel Web3 projeleri sınır dışına daha basit şekilde açılabilecek.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının (CASP) Yükümlülükleri
MiCA, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ek yükümlülükler getiriyor. Başta kripto para borsaları olmak üzere CASP platformları aşağıdakilerle sınırı olmamak üzere birçok yeni gereksinime sahiptir:
- Adil, dürüst ve profesyonelce işletilmek,
- Pazarlama iletişiminde etik kurallara uygunluk,
- Bir AB ülkesinde merkez ofise ve yöneticiye sahip olmak,
- Veri güvenliği protokol ve prosedürlerinin uygulanarak kara para aklamanın önlenmesi (AML),
- Şikayetleri doğru bir şekilde ele almak için belirli uygulamaların benimsenmesi,
- CASP’lerin yatırımcı ve müşterileri yaptıkları işlemlerin riskleri konusunda uyarması,
- Müşteri fonlarının kötüye kullanılmaması (FTX ve Alameda Research gibi vakaların önüne geçilmesi),
- Maliyet, fiyatlandırma, ücret politikaları gibi konularda şeffaflık,
- Kripto varlıkların çevresel etkileri konusunda düzenli bilgilendirmeler.
Algoritmik Stablecoin’lerin Yasaklanması
Terra Luna protokolünün çöküşünden sonra algoritmik stablecoin’lerin amaçlarını verimli olarak sürdüremeyecekleri kuşkuları büyümüştü. MiCA, Avrupa Birliği’nde algoritmik stablecoin’leri tamamen yasaklıyor. Diğer tüm stablecoin’ler için de katı kurallar getiriyorlar. Kurallar arasında şunlar var:
- Fonların kötüye kullanılmasını önlemek,
- Fiat para destekli en az 1:1 olacak şekilde likit rezerv tutulması,
- Rezervde tutulan varlıkların korunması için belirli prosedürlerin uygulanması
- Güvenilir üçüncü taraflar tarafından tutulacak ve diğer varlıklardan yalıtılmış sürdürülebilir bir rezerv oluşurmak
Tüm bu maddelerin aynı anda sağlanması ancak Tether, Circle, Maker gibi halihazırda güçlü rezervlere sahip protokollerin yapabileceği bir iş gibi görünüyor. Yeni stablecoin projelerinin AB’de işlem görebilmesi için birçok zorlu mecburiyet var.
Kripto Varlık Yatırım Araçları
MiCA, gelecekte kripto varlık yatırım fonları ve hisse senedi gibi yatırım araçlarının da düzenlenmesini öngörüyor. Kapsam genişletilirse kripto hisse senetleri, fonlar ve türev ürünler de MiCA’nın kapsamına girebilecek.
MiCA Düzenlemesi Ne Zaman Yasallaşacak
MiCA’nın ilk geniş taslağı 20 Nisan 2023’te oylamaya sunulmuştu. Kabul edilen bu taslak, Haziran 2023’te Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlandı. Bu tarihten itibaren MiCA’nın içinde yer alan ve sadece Avrupa Birliği Ekonomik ve Mali İşler Konseyi’nin yetkisi ile hazırlanan kanunlar yürürlüğe girdi. Konseyin yetkilerini aşan kanunlar ise taslak izahname olarak Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA) ve Avrupa Bankacılık Otoritesi’ne (EBA) gönderildi. Bu iki kurumun işbirliği ile kanun taslağı oluşturulacak ve 2024 sonuna kadar MiCA düzenlemesinin tüm bileşenleri AB içinde kripto ticareti operasyonlarını tam olarak yönetmeye başlayacak.
MiCA’ya Genel Olarak Kimler Uymalı?
MiCA’nın mevzuatlarına uyması gereken kripto varlık hizmet sağlayıcıları (CASP) şunlardır:
- Kripto ticaret platformları & borsalar,
- Kripto cüzdanları,
- Kripto portföy yöneticileri,
- Kripto varlık danışmanlık firmaları
MiCA, kripto paraları üç ayrı varlık kapsamında değerlendiriyor:
- E-para tokenları, yani tek fiat para birimiyle desteklenen stablecoin’ler,
- Varlık tarafından desteklenen tokenlar (altın gibi emtialar veya birden fazla fiat para birimi ile desteklenen stablecoin’ler),
- Diğer tüm kripto paralar
dApp’ler ve NFT’ler, ilk amaçları kripto ticareti olmadığından ve doğrudan bir kripto para olmadıklarından dolayı şimdilik MiCA kapsamı dışında olacak.
MiCA Lisansı Alma Süreci
MiCA lisansı almak isteyen kripto işletmelerinin katlaması gereken ön koşullar ve süreçler bulunuyor. İlk olarak belirli belgelerin hazırlanması ve yetkili mercie sunulması gerekiyor. Ardından şeffaf bir denetim sürecinden geçiriliyor ve uygunluk sağlanırsa lisans veriliyor. Lisans süresi 5 yıl ve süre dolduğunda yenilenmesi gerekiyor.
MiCA ve Vergilendirme
MiCA kapsamında henüz kripto varlıkların vergilendirilmesi detaylı düzenlenmemiştir. Ancak gelecekte kripto kazançları ve işlem gelirlerinin vergilendirilmesi söz konusu olabilir. MiCA’nın vergilendirmeye etkisi üzerine AB üyesi ülkeler arasında görüş birliğine varılması gerekiyor.
MiCA’nın Kısıtlamalarının Potansiyel Olumsuz Etkileri
Bazı girişimciler MiCA’nın küçük projeler için maliyetleri artıracağından şikayetçi. Özellikle yeni başlayan projeler için yükümlülükler zor olabilir.
- Anonimlik seven kripto kullanıcıları AML / KYC kurallarından rahatsız. Kişisel verilerinin şirketlerce toplanmasını istemeyebilirler.
- Algoritmik stablecoin projeleri için MiCA tamamen yasaklayıcı. Yenilikçi projeler bu yüzden AB’den uzak durabilir.
- Küçük projelere yüksek lisans maliyetleri getirilebilir. Bunun inovasyonu olumsuz etkileme ihtimali var.
Potansiyel Çözüm Önerileri
- Küçük ölçekli projeler için indirimli lisans imkanı
- Bazı kurallardan muafiyet imkanı tanınması
- İnovasyon odaklı esnek düzenlemelerin yapılması
- Ülkeler arası standartlaşma çalışmalarının hızlandırılması
- Düzenlemelerin teknolojik gelişmelere uyarlanabilirliğinin artırılması
MiCA, Blok Zinciri Projeleri ve Ticaret Platformlarını Büyük Oranda Düzenleyecek
AB’de faaliyet gösteren blok zinciri projeleri uzun zamandır toplu bir kanun ile düzenleyici çerçeve oluşturulmasını bekliyordu. Bu, hem işletmeler hem de yatırımcıların tek bir yasaya uygun kalarak korunmasını sağlayacak iyi bir şey. Artık herhangi bir projenin gelecekte ortaya çıkabilecek potansiyel yasal yükümlülükler nedeniyle korkmasına gerek yok.
MiCA aynı zamanda başta ABD olmak üzere tüm dünya ülkelerinde bir örnek olarak uyarlanabilecek bir çerçeve görevi görebilecek. Muhtemel bir başarı, dünya çapında belirli kripto ticaret kuralları ile yatırımcılara ve projelere kanuni globalleşme şansı tanıyacak.
Eğer Avrupa Birliği bölgesi içinde hizmet verecek bir kripto para projesi oluşturmayı düşünüyorsanız, MiCA’nın kapsamını, projenizi etkileyip etkilemeyeceğini, etkiliyorsa nasıl etkileyeceğini gözden geçirmek için AB MiCA mevzuatının tamamına göz atmalısınız.
Feragat: Sunulan bilgiler piyasa koşullarına tabidir ve yazarın kendi görüşünü içermektedir. Kripto para birimlerine yatırım yapmadan ve yukarıdaki bilgileri takip etmeden önce lütfen “kendi” piyasa araştırmanızı yapın. Ne yazar ne de yayın (btcmagazin.com) mali kayıplarınız için herhangi bir sorumluluk kabul etmez.
