Coinbase Güvencesiyle Gelişen Yeni Bir Katman 2: Base Nedir, Nasıl Çalışır?

Piyasanın en büyük akıllı sözleşme platformu olan Ethereum, büyük bir kullanıcı kitlesine hizmet vermeye başladığından beri ölçeklenebilirlik ve erişilebilirlik problemleri yaşıyor.

Kendini kanıtlamış birçok Katman 2 blok zinciri, bu zorlukların üstesinden gelmekte Ethereum’a ve kullanıcılara yardımcı olmaktadır. Geliştirilen yenilikçi çözümler arasında yeni bir Layer 2 ölçeklendirme çözümü olarak karşımıza Base ağı çıkıyor.

Bu makalede Base’in ne olduğundan, dApp’lerin geleceğinde nasıl rol oynayabileceğinden, temel özelliklerinden ve Ethereum’u ölçeklendirebilme kapasitesinden bahsedeceğiz.

Katman 2’lere Neden İhtiyaç Duyulur?

Ethereum, blok zinciri endüstrisinin ilk ve en gelişmiş akıllı sözleşme platformu olarak DeFi protokollerine, NFT pazar yerlerine ve milyonlarca farklı akıllı sözleşme işlevine ev sahipliği yapıyor. Bu merkeziyetsiz uygulamaların temeli ve altyapısı olan Ethereum, yüksek işlem ücretleri ve ölçeklenebilirlik problemleri ile uzun süredir mücadele ediyor.

Ethereum tabanlı kripto paralar olan ERC-20 tokenlarının ticaretine ve Ethereum tabanlı dApp’lere olan talep arttıkça Ethereum ağındaki tıkanıklık arttı. Tıkanıklık nedeniyle işlemler yavaşladı ve gas ücretleri günden güne yükseldi. Bir yerden sonra küçük ticaret işlemlerinin gas ücreti, işlemden elde edilecek kârın da önüne geçti ve artık ölçeklenebilirlik sınıra dayandı.

Katman 2’ler burada devreye giriyor. Ethereum ağının güvenliğinden faydalanan bu teknolojiler, Ethereum’u ölçeklendirmenin bir yolu olarak işlemleri Ethereum ana ağından farklı bir blok zincirine taşımakta buldu. Base ağı da güvenlik, ölçeklenebilirlik ve erişilebilirlik sağlamayı amaçlayan böyle bir L2 blok zinciridir.

Base Nedir?

Base, ABD’de lisanslı, NYSE’de işlem gören, dünyanın en büyük itibara sahip kripto para borsası olan Coinbase tarafından kuluçkalanan ve geliştirilen Ethereum katman 2 ölçeklendirme çözümüdür. Base’in geliştirilme amacı dApp’ler için düşük maliyetli, güvenli ve geliştirici dostu bir platform sunmaktır. Bu, gelecekte çok daha fazla kullanıcının blok zinciri teknolojileriyle tanışması için kullanılacaktır.

Base’in Geçmişi

Base projesi ilk olarak 2022 yılında Coinbase tarafından duyuruldu. Test ağı Şubat 2023’te başlatıldı. 9 Ağustos 2023’te ise resmi ana ağı başlatılarak kullanıma açıldı. Projenin başından bu yana başta Coinbase olmak üzere birçok yatırımcı tarafından desteklendi.

Destekleyen Kurumlar

Base’in arka planında yer alan en önemli kurum Coinbase’tir. Bununla beraber Base’i destekleyen kurumlar arasında Paradigm, Polychain Capital, A16z, Tiger Global ve Blockchain Capital gibi önde gelen kripto para yatırım fonları da bulunuyor. Bu kurumların desteği sayesinde Base hızlı bir gelişim süreci yaşayabiliyor.

Gas Ücretleri Karşılaştırması

Base’in temel avantajlarından biri düşük işlem ücretleridir. Ethereum, Optimism, Arbitrum gibi diğer ağlarla gas ücreti karşılaştırması yapılabilir. Örneğin:

• Ethereum’da swap işlemi: 50-100$
• Optimism’de swap işlemi: 5-10$
• Arbitrum’da swap işlemi: 2-5$
• Base’de swap işlemi: 0.5-1$

Base minimum gas ücretleri ile kullanıcı deneyimini olumlu yönde etkiliyor.

Base Token Olacak mı?

Base ağıyla ilgili sıkça sorulan sorulardan biri de Base’in kendi tokenı olup olmayacağı. Base ekibi bu konuda bir açıklama yaparak Base ağının herhangi bir kendi tokenı çıkarmayı planlamadığını belirtti. Ancak ileride bazı değişiklikler olabileceği de belirtildi. Piyasada bir Base token beklentisi oluşmasına rağmen resmi bir açıklama bulunmamakta, platform işleyişinde şu an herhangi bir kendi tokena ihtiyaç duyulmadığı ifade edilmektedir.

Base’in Temel Özellikleri

Açık Kaynak

Base, başka bir başarılı katman 2 blok zinciri olan Optimism ile işbirliği içinde geliştirilen, MIT lisanslı OP Stack üzerine kurulmuştur. Açık kaynaklı bir proje olması, toplulukla birlikte her zaman daha da geliştirilebilir ve büyüyebilir bir hale gelmesini sağlar.

Merkeziyetsizlik

Base, temelde biraz merkezi şekilde güvenlik sağlıyor olsa da zaman içinde her adımda daha fazla merkeziyetsiz hale gelmeyi planlamaktadır. Blok zinciri teknolojisinin temel etik anlayışına sadık kalmayı hedefleyen Base, daha fazla kullanıcıya ulaştıkça daha merkeziyetsiz olacaktır.

Güvenlik

Base, akıllı sözleşme güvenliğinde ince eleyip sık dokumuştur. dApp geliştiricileri ve kullanıcıları, herhangi bir akıllı sözleşmeyi tetiklerken bir istismarın kurban olmayacaklarını bilirler. Tüm blok zincirlerinin en önemli yapı taşı güvenliktir.

Ethereum Sanal Makinesi Uyumluluğu

Ethereum’da yerleşik olarak bulunan projeler, Base’in EVM uyumluluğu sayesinde basitçe Base ağına entegre edilebilir. Geliştiriciler, uygulamalarını farklı alanlarda yayınlayarak daha geniş blok zinciri ekosisteminden faydalanırlar.

Coinbase Entegrasyonu

Base’te dağıtılan dApp’ler, doğrudan Coinbase ürünlerinden faydalanabilirler. Milyonlarca doğrulanmış kullanıcıya erişim ve fiat para geçişleri sayesinde Base’teki uygulamaların erişim çerçevesi çok büyüktür.

Köprüler

Base’i kullanabilmek için ilk adım varlıkları Base’e köprülemek (bridging) olacaktır. Base’e köprülenen varlıklar arasında ETH, DAI, USDC gibi tokenlar bulunmaktadır. Köprüleme işlemi sayesinde farklı blok zinciri ağları arasında varlık taşınması sağlanır. Bu sayede kullanıcılar farklı ağlardaki varlıklarına Base üzerinde erişebilir.

DEX’ler (Merkeziyetsiz Borsalar)

Base üzerinde birden fazla DEX bulunmaktadır. Bunlar arasında LeetSwap, RocketSwap, SushiSwap gibi platformlar sayılabilir. DEX’ler sayesinde kullanıcılar çeşitli token çiftleri ile alım satım işlemleri gerçekleştirebilir. Base’in kullanım alanlarından biri de DEX’ler aracılığıyla varlık işlemlerini tasarruflu bir şekilde gerçekleştirmektir.

NFT Pazar Yerleri

Base üzerinde Opensea benzeri NFT pazar yerleri faaliyet göstermeye başlamıştır. Örneğin Rekt Chickens koleksiyonu gibi NFT projeleri Base üzerinde listelenmiştir. Bu, Base tabanlı ilk NFT koleksiyonu. Bunun gibi yeni NFT pazar yerlerinin gelişmesiyle, Base kullanıcıları blok zinciri tabanlı sanat eserlerine ve koleksiyonlara erişim sağlayabilecektir.

On-Chain Analiz Aracı Flipside

Flipside Studio, blok zinciri verilerini sorgulayıp raporlar hazırlayabilen güçlü bir araçtır. Flipside üzerinden Base blok zinciri üzerindeki hareketlilik, adres dağılımları, stablecoin kullanımı gibi verilere kolaylıkla erişilebilir. Böylelikle Base ekosistemi daha iyi analiz edilebilir.

DApp Geliştirme

Base geliştiricileri için EVM uyumluluğu sayesinde mevcut kod tabanları ve araçlar kullanılabilir. Solidity, Web3.js gibi araçlar Base üzerinde de sorunsuz çalışır.

Bunun yanı sıra Base, gas ücretlerinin çok daha ucuz olması nedeniyle dApp geliştiricilerine cazip gelmektedir. Daha düşük işlem maliyetleri ile kullanıcı deneyimleri iyileştirilebilir.

DappSwap

Base üzerinde faaliyet gösteren ilk merkeziyetsiz borsalardan biri olan DappSwap, kullanıcılara çift işlemleri ve likidite farming imkanı sunar. Kullanıcılar burada farklı tokenları alıp satabiliyor. DappSwap, Base üzerindeki ilk dAppslerden birini temsil etmekte ve Base ekosisteminin gelişimini göstermekte.

Base ekosisteminde gelişen diğer önemli projelerden bazıları;

LeetSwap: Yine Base’in önde gelen DEX’lerinden biri. Düşük işlem ücretleri ile dikkat çekmektedir.

RocketSwap: Hızlı işlem işlemleri ve kullanıcı dostu arayüzüyle öne çıkan diğer bir DEX.

SwapR: Farklı DEX’ler arasında geçiş yapmayı sağlayan ara yüz.

BaseDAO: Base ekosistemini yöneten ilk DAO projesi.

Flipside Studio: Blok zinciri verilerinin analiz edilebildiği bir araç. Base ekosistemi hakkında veri sağlıyor.

Friend.tech: Sosyal medya benzeri bir uygulama. Kullanıcılar profiller oluşturup arkadaşlık kurabiliyor.

SushiSwap: Ünlü bir DEX’in Base uygulaması

Opensea: Popüler bir NFT pazar yeri

Rekt Chickens: İlk Base tabanlı NFT koleksiyonu

Metabase: Base üzerinde biriktirilen verileri analiz eden ve raporlayan bir araç.

BasePay: Fiat para ile kripto para arasındaki geçişleri kolaylaştıran ödeme çözümü.

BaseLaunch: Yeni projelerin kendilerini tanıtabileceği ve bağış toplayabileceği bir platform.

BaseBlox: Blockchain oyun geliştirmeye yönelik kod bloklarından oluşan bir set.

Moonbird: Kullanıcı profilleri, arkadaşlık ilişkileri vb özellikler sunan sosyal medya benzeri bir uygulama.

Base Nasıl Çalışır?

OP Stack, Ethereum ana ağına çok benzer prensiplerle geliştirilmiştir. OP Stack üzerine kurulu Base de Ethereum’a aşina olan geliştiriciler için tanıdık kod dizimleri ve arayüzler sunar. Yine de birkaç küçük farklılık Base’i Ethereum’dan ayırır. Bu farklılıklar, geliştirme sürecini Ethereum’a kıyasla daha hızlı hale getirir.

Base’in Finansal Modeli

Base’in gelişimini ve işleyişini desteklemek için herhangi bir kendi tokenı bulunmuyor. Platform geliştirme faaliyetleri doğrudan Coinbase tarafından desteklenmektedir. Platformdan alınan ücretlerin bir kısmı da geliştirmeye yatırım olarak kullanılmaktadır. Gelecekte farklı bir finansal model geliştirilebilir.

Base Akıllı Sözleşme Denetimi

Birçok blok zinciri protokolünün istismar edilmesi, DeFi platformlarının hacklenmesi, çalınan kripto paralar, çöken platformlar ve daha fazlası, yatırımcıların kripto para dünyasına mesafeli olmasındaki sebepler. Güvenlik endişelerini aşmak isteyen Base, paydaşlar ve kullanıcılar arasındaki genel işlevselliğin güvenliğini sağlamak için en güçlü teknolojilere güvendi.

Base ağında dağıtılacak projelerin her biri, Base’in kapsamlı akıllı sözleşme denetiminden geçecek. Belirli bir puanın üzerine çıkamayan ve kritik akıllı sözleşme ihlalleri barındıran projeler, kullanıcıları riske sokmaması için ağda dağıtılmayacak. Akıllı sözleşmelerdeki herhangi bir güvenlik açığı, beraberinde büyük çöküşler getirebilir. Kötü niyetli aktörler her zaman verileri ihlal etmek, maddi hırsızlık yapmak ve projenin itibarını zedelemek için yeni açıklar aramaya devam edecek.

Base tabanlı merkeziyetsiz projelerde güvenlik bir özellik olmaktan ziyade bir gerekliliktir. NFT pazar yeri, DeFi protokolü, oyun veya herhangi başka bir dApp için en temel yeterlilik akıllı sözleşme güvenliğidir. Base akıllı sözleşme denetimi, geliştirici ve kullanıcılar için şunları sağlar:

Merkeziyetsizliğin Doğrulanması

Base, yüksek derecede merkeziyetsizliğe inanmaktadır. Denetimde göz önünde bulundurulan şeylerden biri, projenin merkeziyetsizlik ilkelerine ne kadar bağlı ve uygun olduğudur. Denetimden geçen projeler kullanıcılara yeterli düzeyde şeffaflık ve güven sağlar.

Güvenlik Açığı Testi

Denetimde dikkat edilen bir husus da güvenlik açıklarıdır. Akıllı sözleşmeler titizlikle incelenerek potansiyel riskler, güvenlik açıkları ve potansiyel riskler belirlenir. İyileştirilmesi gereken alanları raporlayan denetçiler, güvenlik açıklarını proaktif olarak çözebilmenize olanak tanır.

Uygun Maliyetli Güvenlik

Base akıllı sözleşme denetimi, geliştiriciler için uygun maliyetli tutulmuştur. Uygulamanın dağıtımından sonra ortaya çıkabilecek mali kayıplar, hata ayıklama masrafları ve itibarın yerle bir olması, güvenlik denetimi için ödenecek miktardan hayli yüksektir. Bu uygun maliyet sayesinde her kullanıcı önceden önlem alabilir.

Kod Bütünlüğü

Denetçiler, akıllı sözleşmelerin kodlarının bütünlüğünü denetlerler. Bu, birbirine bağlı ve birbirini tetikleyen kodların amaçlandığı gibi çalıştığını tespit etmek için önemlidir. Kod bütünlüğünün sağlanması, güvenlik açıklarını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.

Base’i Metamask ile Kullanmak

Base’i kullanabilmek için öncelikle Metamask cüzdanına Base ağını eklemek gerekmektedir. Bunun için Metamask içindeki Ayarlar sekmesinden Ağlar bölümüne tıklandıktan sonra ‘Yeni Ağ Ekle’ seçeneği ile Base ağı eklenebilir. Daha sonra Base’e varlık köprülemesi ve işlem yapılabilir. Metamask sayesinde Base dApp’leri ve hizmetleri kolaylıkla kullanılabilir.

• Ağ Adı: Base Mainnet
• RPC URL: https://mainnet.base.org
• Explorer: https://basescan.org
• Zincir ID: 8453
• Token: ETH

 

Base Programlama Dili Desteği

Base şu anda etkin olarak Solidity dili ile geliştirmeyi destekliyor. Bununla beraber gelecekte Rust, C++ ve Go gibi yeni programlama dillerinin de desteklenmesi planlanıyor. Böylece farklı alanlardan geliştiricilerin de Base’e katkı sağlaması hedefleniyor.

• Rust: Güvenlik odaklı sistem programlama dili desteği gelecek.
• C++, Go: Farklı alanlardan geliştiricilerin katkı sağlaması hedefleniyor.
• Ayrıca mevcut Ethereum araçları (Web3.js, Truffle vb.) Base’te de kullanılabilir.

 

Base Yol Haritası

Base ekibinin yakın dönemdeki hedefleri arasında;

• Daha fazla varlığa (token) köprüleme imkanı sunmak,
• Merkeziyetsizlik düzeyini artırmak için birden fazla sequencer desteği eklemek,
• Ölçeklenebilirliği geliştirmek için ihmal edilebilir sonuçlar kullanmaya başlamak,
• Yeni programlama dilleri desteği eklemek (Rust vb),
• Ethereum’a entegrasyonu güçlendirmek için yeni araçlar sunmak bulunuyor.

Bu gelişmelerle Base daha da güçlenebilir ve önemli bir L2 çözümü olarak konumunu pekiştirebilir.

 

Base Gelecek Vizyonu

Base ekibi platformun 5 yıllık gelecek vizyonunu paylaşmıştır. Buna göre amaç;

• Daha fazla kullanıcıya ve ölçekte işleme ulaşmak,
• Merkeziyetsizliği artırmak,
• Yeni teknolojileri entegre etmek (Blok zinciri oyun motorları vb),
• Ödeme sistemleri entegrasyonları yapmak.

Bu vizyon sayesinde Base, zamanla önemli bir altyapı konumuna gelebilir.

 

Son Düşünceler – Ethereum’u Ölçeklendirmeye Yönelik Yeni Bir Katman 2 Çözümü

Base, Ethereum’un ve birçok başka L1 blok zincirinin karşılaştığı temel zorluk olan ölçeklenebilirlik problemini çözmeyi amaçlıyor. Merkeziyetsizlik, güvenlik ve birlikte çalışabilirliğe odaklanan ağ, hem güvenli hem de ölçeklenebilir dApp’ler oluşturmak isteyen geliştiricileri çekiyor.

Base gibi projeler piyasaya sürüldükçe blok zinciri teknolojisinin benimsenmesinin önündeki engeller ortadan kalkıyor. Yüksek Ethereum uyumluluğu ve güvenliği sayesinde Base, merkeziyetsiz kripto ekosisteminin ana akıma yayılmasında katkı sahibi olmaya hazır.

Feragat: Sunulan bilgiler piyasa koşullarına tabidir ve yazarın kendi görüşünü içermektedir. Kripto para birimlerine yatırım yapmadan ve yukarıdaki bilgileri takip etmeden önce lütfen “kendi” piyasa araştırmanızı yapın. Ne yazar ne de yayın (btcmagazin.com) mali kayıplarınız için herhangi bir sorumluluk kabul etmez.